Open/Sluit het zoekformulier
De Dolomieten hebben de stoere looks van de Andes in Patagonia en het karakter van een Italiaanse, goedlachse bon vivant. Eentje die graag skiet maar evenzeer een goed glas wijn en een fijne, culinaire break apprecieert.
In de jaren 1980 zoefde Roger Moore hier als een kogel doorheen het glinsterende winterlandschap tijdens de opnames van For Your Eyes Only. Als het goed is voor Mister Bond, dan moet het goed zijn voor menig wintersportliefhebber met een zwak voor de goeie dingen des levens. De Dolomieten liggen in de voortuin van Italië, net over de grens met de Oostenrijkse Alpen. Daarnaast zijn de Dolomiti ook nog eens Unesco-beschermd. Verwacht je aan een sensationeel landschap eenmaal je links afslaat van de A22 vanuit Innsbruck richting Bolzano. Een landschap met pinnige pieken, vervaarlijke afdalingen en ravijnen, rustige en eenzame plateau’s en buitenaardse rotsformaties. Het is een streek waar verticale lijnen het landschap domineren. Naast het opmerkelijke natuurlijk fenomeen genaamd enrosadira, het avondlicht dat de mineraalrijke rotsen van de dolomieten bijna roze kleurt, is er hier nog iets erg bijzonder. De aanwezigheid van ontelbare adresjes om van het goede leven te genieten. Want Italianen houden van wintersport onder een stralende zon én van goed en veel eten. Als geen andere Alpijnse bestemming weten de Dolomieten met bekende streken zoals Alta Badia, Alpi di Siussi en Val di Fassa de bezoeker te verleiden met wat er hier op het bord komt en geserveerd wordt. In eenvoudige rifugio’s hoog boven de wolken en op niveau in chique sterrenrestaurants en hotels. De beste manier om dit alles te combineren, is door een culinaire skisafari trip te boeken. Van hut tot lodge, van simpel en charmant tot luxueus en excentriek.
Net zoals elke safari in Afrika begin je best een Dolomieten trip ergens rustig en pittoresk. Om te acclimatiseren en de trage, vriendelijke en gemoedelijke levensstijl van de Ladin-inwoners gewend te worden. San Cassiano ligt op 1537 meter hoogte aan de voet van de Conturines, La Varella, Settsass en de Lagazuoi-bergen. Het is een autovrij en familiaal dorpje waar zo’n 850 mensen leven en met enkele mooie logeeradressen en restaurantjes. Reizigers met een serieus budget boeken het ouderwetse en nogal dure Rosa Alpina hotel, vooral gekend voor zijn tweesterren Michelin restaurant St. Hubertus dat dankzij de Italiaanse chef Norbert Niederkofler internationale bekendheid verwierf. Heb je de centen, dan kom je hier dineren en van Niederkofler zijn culinaire creaties te genieten. Hij is één van de chefs die aan het Slope Food in Alta Badia concept deelneemt. Een dozijn Michelin chefs creëert dan elke winter een speciaal gerecht dat tijdens het skiseizoen in eenvoudige berghutten geserveerd wordt. Een beetje het concept van streetfood maar dan wel in de bergen en bedacht door topchefs.
Een goed bewaard geheim om te logeren in San Cassiano zijn de nieuwe chalets van het traditionele en zeer gezellige Hotel Fanes. Dit hotel is eigendom van de hotelfamilie Crazzolare die al generaties lang gasten met veel vakmanschap in de watten legt. Het ligt iets hoger dan het dorpje zelf, weg van de drukke baan en met zicht over de vallei. De nieuwe chalets zijn heerlijk. Helemaal opgetrokken uit blank, locaal hout met enorme ramen, grote terrassen, alle high tech snufjes denkbaar en fijne extraatjes zoals een Nespresso-toestel en lekkere bergtheetjes. Het plezante aan logeren hier is dat je in hedendaagse chalets overnacht en dan ’s avonds van de genoeglijke sfeer in het moederhotel kunt genieten of overdag in de enorme spa kunt relaxen.
Zoon Ulli Crazzolare nam een tiental jaren geleden een oude berghut over op de Piz Sorega, vlak naast de skipiste. Ulli is een celebrity en ex-skikampioen uit de streek. Hij organiseert de beste feestjes, is één en al energie en stopt niet met breed glimlachen. Ondanks zijn jongensachtig karakter en looks wist hij van zijn Las Vegas-berghut een gevestigde waarde te maken. Niet alleen om overdag hier iets te eten en drinken (ga voor de eenvoudige gerechtjes zoals een goeie pizza of pasta) maar ook om te overnachten. Boven de wolken op 2.050 meter hoogte slaap je in luxueuze kamers met enorme ramen die uitgeven over de bergtoppen. Ulli installeerde zelfs in de meeste kamers een ligbad met zicht over het landschap. Fijn na een dagje skiën in de vrieskou. Wanneer de pistes sluiten, is het muisstil in Las Vegas en heeft het in de verste verte niks meer te maken met de gelijknamige plek in de woestijn. Tenzij Ulli een van zijn beruchte get-togethers organiseert op zijn geliefde berg. Dan lijkt Las Vegas iets meer dichtbij.
De streek rond San Cassiano, de Alto Badia regio, maakt deel uit van het Dolomiti Superki gebied met 1.200 kilometers aan pistes die 12 skigebieden verbinden. In de Dolomieten ontstond er de laatste jaren een trend om van rifugio tot rifugio te skiën zonder teveel tijd beneden in het dal te verliezen. Er zijn verschillende organisaties zoals Dolomites Mountains en de berggids Martin Riz die allebei hun gasten van de ene berghut naar de andere gidsen. De bagage wordt elke dag verhuisd en telkens je in de gezellige berghut toekomt, staan de koffers klaar en is de tafel gedekt. Zowel skiërs als snowboarders zijn welkom. Martin geeft bijvoorbeeld bij aankomst nog wat les of tips zodat zijn gasten wat kunnen opwarmen om dan de bergen in te duiken en van rifugio tot rifugio te skiën. Eén van die plaatsen die op veel van de lodge to lodge routes liggen, is Rifugio Fuciade, eigendom van de charismatische Rossi-familie en gelegen in de Trentino streek. Als je niet skiet, moet je wat moeite doen om hier te geraken. De auto bijvoorbeeld achterlaten ergens op een parking bij een bergrestaurant vanwaar je ofwel kunt wandelen of wordt opgepikt door een enorme, gesloten sneeuwmobiel op rupsbanden. Via een slingerend, ondergesneeuwd weggetje arriveer je dan in de rifugio die op 2.000 meter hoogte ligt. Een verzameling van houten gebouwtjes in een stille en zonovergoten vallei die overdag populair is bij wandelaars of cross country skiërs maar ’s avonds zalig verlaten en muisstil is. Ooit gebouwd door enkele priesters en dan overgenomen door chef Sergio Rossi is dit adres een goed bewaard geheim voor Bourgondiërs. Chef Sergio, samen met vrouw Emanuela en drie kinderen, serveert hartig maar hoogwaardige gerechten, zo veel mogelijk bereid met lokale ingrediënten. Denk maar aan fluwelige polenta, krachtige boschampignons, huisgemaakte pasta’s en dito charcuterie plus delicate appelstrudels als dessert. Sergio heeft ook een wijnkelder van meer dan 300 wijnhuizen. Overdag is het genieten op het zonovergoten terras en ’s avonds opwarmen bij de stoof of het vuur terwijl het buiten vriest dat het kraakt. De kamers boven zijn eenvoudig maar comfortabel, met eigen badkamer en sommige met balkon en zicht over het nachtstille landschap.
Nog hoger, maar iets eenvoudiger, is de Rifugio Pian dei Fiacconi nabij de Marmolada-gletsjer. Als niet skiër geraak je er ook maar dan wel met de open staanlift (angsthazen blijven beter weg). Eenmaal boven, kan je op 2.626 meter hoogte genieten van waanzinnige vergezichten over de Dolomieten en de kamikaze skiërs en boarders gadeslaan die hier als het ware in het verticale niets verdwijnen. Deze rifugio is een fijne plek met een groot terras en een genoeglijk interieur (met mogelijks aan de ramen de grootste ijspegels in de Dolomieten). Verwacht lekker, huisgemaakt eten met goeie wijn. 's Avonds eet je vaak samen met de medegasten en met eigenaar Guido en zijn jonge familie. Slapen doe je wel in stapelbedjes in gemeenschappelijke ruimten maar dat lukt wel voor een nachtje na een stevig flesje rode wijn. Ook een must-stop al skiënd van hut tot hut is Rifugio Belvedere met zicht op de Pelmo, Civetta en de Marmolada bergen. Kom hier voor de honderden flessen huisgemaakte grappa die Ivo Torre zelf inlegt. Belvedere was ooit een eenvoudige hut die enkel maar panini en grappa’s aan de voorbij skiënde meute serveerde. Nu kan je hier ook de eenvoudige keuken van de Dolomieten en de huisgemaakte desserts van de nonna uitproberen. Goedlachse Ivo vindt dat zijn specialiteit hamburgers maken is, naast grappa serveren. Het plukken van de kruiden en bloemen die in de drankjes gaan, laat hij over aan zijn bevallige vrouw. Vanaf hier kan het bijvoorbeeld naar Rifugio Comici, een beroemd en berucht adresje niet ver van Sella Ronda. Je komt niet naar hier voor de traditionele Zuid-Tiroolse keuken maar wel om oesters, gegrilde vis, kreeft en spaghetti al vongole te eten. Rifugio Comici opende in 1955 en de bewijzen van meer dan vijftig jaar lang beroemde gasten hangen aan de muur. Vandaar de cultstatus van dit adresje, alhoewel de looks van het gebouw met zijn blauwe, Grieks aandoende raampjes er ook wel voor iets tussen zitten. Boek zeker een tafeltje op voorhand, liefst in het zijkamertje van het restaurant. Buiten is er een oester- en champagnebar die bij elke glas dat je bestelt een bordje met fijne hapjes serveert. Comici mag dan eenvoudig lijken, het volk dat hier vaak samenkomt, draagt de laatste skimode en is volledig in style. Wees gewaarschuwd!
Niet in style, maar wel oergezellig en niet te missen is Rifugio Fanes, gebouwd in 1928 en één van de meest knusse adresjes in de Dolomieten. De hut ligt diep in het Fanes Sennes Braies Nationaal Park en in de winter is het enkel bereikbaar te voet, met ski’s of met de rode sneeuwmobiel van eigenaar Max. Het ritje zelf is een avontuur. Max bestuurt de sneeuwmobiel met zijn enorme rupsbanden behendig op de nauwe weggetjes die naar de hut leiden. Overdag komen veel wandelaars en cross country skiërs hier opwarmen of iets eten. De Landin keuken staat op het menu, een kruising tussen Noord-Italiaanse gerechten en Tiroolse klassiekers. Slimmeriken boeken een nachtje om samen met Max (wanneer zijn vrouw in bed ligt) schnaps te drinken en stoere verhalen te aanhoren. Bereid je voor op lange en hartelijke avonden. Er zijn goedkope bedden in gezellige slaapzalen of nieuwe, dubbele kamers met eigen badkamer en zelfs balkon. Rifugio Fanes is ideaal voor wie overdag ambiance wil en ’s avonds alleen op de stille berg wil achterblijven.
De laatste stop tijdens deze Dolomieten food safari is het ultramooie en dromerige plateau Alpi di Siusi (oftewel Seiser Alm in het Duits) aan de voet van het Sassolungo-gebergte. Dit is het grootste plateau in de Alpen, zelfs in Europa, gelegen in de Val Gardena regio, op ongeveer 1.900 meter hoogte. In de zomer is dit een wandelaarsparadijs, in de winter is de gigantische alpenweide als een plaatje bedekt met fonkelende sneeuw. Wie niet graag skiet, komt hier om te wandelen, in de zon te zitten én te genieten van fijne en kleine delicatessen in verborgen hutten. Bijvoorbeeld de hooisoep, geserveerd in versgebakken brood en met lokale kruiden, uitgevonden en gepresenteerd door chef Franz Mulser van de Gostner Schwaige Hutte. Zijn peperkoeken refuge ligt op wandelafstand van het skistation van Alpe di Siusi (dat trouwens enkel met kabelbaan bereikbaar is, enkel auto’s met een reservatie in één van de hotels op het plateau mogen erin). Franz Mulser draagt altijd een vilten hoedje met locale outfit. Hij werkte lange tijd in een bekend, sterrenrestaurant in Duitsland tot hij besloot om naar zijn Alpe di Siusi terug te keren. Gostner Schwaige is een compacte hut met gigantisch terras naast een skipiste en wandelpad. Kom hier voor stevige maar inventieve gerechten of producten van de schapenboerderij van Franz zijn familie. Probeer een delicate ossobuco en eindig met het legendarisch dessert Kaiserschmarren mit Preiselbeeren (vertaling: een lokale caloriebom/pannenkoek met suiker, boter en dit geval met veenbessen). Zo voel je je eerst in Italië en daarna in Oostenrijk dat om de hoek loert. Op het zonovergoten terras van Franz besef je nogmaals hoe de Dolomieten het beste van twee werelden zijn. Of beter, het beste van verschillende werelden want dat Sassolungo-gebergte in de verte zou evengoed een stukje spectaculaire Andes in Chileens Patagonië kunnen zijn.
Vervoer
We reden naar de Dolomieten via Duitsland, Oostenrijk en de Brenner Pass. Vanuit België is het ongeveer 950 kilometer rijden. Vliegen kan ook: de dichtste luchthavens zijn Innsbruck in Oostenrijk en Venetië in Italië.
Logeren
Hotel Fanes: vanaf 480 euro per persoon voor vier nachten in half pension plus veel extra’s. De chalets zijn te huur vanaf 249 euro per persoon, per dag in half pension. Meer info via www.hotelfanes.it
Las Vegas berghut en restaurant: vanaf 135 euro per persoon in half pension in een dubbele kamer. Meer info via www.lasvegasonline.it
Rifugio Fuciade: een overnachting in een dubbele kamer met badkamer per persoon kost 90 euro in half pension, in B&B 50 euro. Meer info via www.fuciade.it
Rifugio Pian dei Fiacconi: 42 euro per persoon in half pension. Meer info via www.piandeifiacconi.com
Rifugio Fanes: slaapzaal vanaf 18 euro per persoon tot een dubbele kamer met eigen badkamer in half pension vanaf 62 euro per persoon. Meer info via www.rifugiofanes.com
Alpina Dolomites, het mooiste luxehotel in Alpe di Siusi: vanaf 199 euro per persoon in half pension. Meer info via www.alpinadolomites.it
Zeker doen
Skiën in de Dolomiti Superski regio: vijf dagen skipas kost 183 euro per persoon. Meer info via www.dolomitisuperski.com
Op culinaire skifafari met Dolomites Mountains: voor 6 dagen in half pension, skipas en andere extra’s vanaf 2180 euro per persoon. Meer info via www.dolomitemountains.com
De Italiaanse berggids Martin Riz, die perfect Engels spreekt, organiseert ook ski safari trips waarbij je elke avond in een andere rifugio overnacht. Bagage wordt ook getransporteerd. Prijzen vanaf ongeveer 1000 euro voor 5 dagen, 4 nachten, in vol pension. Meer info per e-mail rizmartin80@gmail.com of telefonisch +39 333 6656311.
Meer in het Nederlands te weten komen via de website van Zuid-Tirol www.suedtirol.info/nl.
