Open/Sluit het zoekformulier
Wie een nagenoeg onontgonnen land wil ontdekken dat het beste van Italië en Zwitserland combineert aan een veel voordeliger tarief, moet naar Slovenië toe. Besneeuwde alpentoppen, glooiende wijnlanden, een bescheiden maar mooie kustlijn, een geïnspireerde lokale keuken en interessante citytrips: je vindt het er allemaal op een oppervlakte kleiner dan België.
"Maak je geen zorgen; meer dan een ontspannende bergwandeling is het niet", verzekert gids Grega me tijdens het ontbijt. "Piece of cake!" denk ik dan ook vol goede moed. Bijna fluitend snoer ik de stapschoenen aan. Helaas, Grega is een aimabel man, maar hij blijkt al snel een doortrapte leugenaar. Ik smelt. Het is nog geen tien uur maar het kwik geeft al vrolijk meer dan dertig graden aan. Ik hijg en puf me een weg langs de flank van de 2.558 meter hoge Grintovec – de hoogste berg van de Kamnische Alpen in het noorden van Slovenië. Mijn zwarte hemd is veel te warm en het zout van mijn opdrogende zweet laat witte kringen achter – niet erg appetijtelijk. Nog 400 van de 600 te overbruggen hoogtemeters te gaan. Ik denk inmiddels aan opgeven en overloop in gedachten ernstig de plus- en minpunten van in foetushouding sterven in de berm. Het gebrek aan zuurstof op deze hoogte speelt me, in combinatie met de hitte, zwaar parten. Grega – ouder maar veel fitter dan ik – dartelt echter als een berggeit het pad op en maant me aan door te zetten. Het doel van de wandeling is een hut op ongeveer 1.500 meter hoogte waar me een hartige lunch wacht. Ik vul mijn lege drinkbus aan een stroompje en zet binnensmonds vloekend de laatste klim in. Het uitzicht blijkt de inspanning meer dan waard. Eens het bos uit is het panorama ronduit fenomenaal. In de zomerzon krijgen de imposante toppen een blauwgrijze schijn en ondanks de drukkende temperatuur merk ik hier en daar eeuwige sneeuw en zelfs kleine gletsjers op. In de diepte onder me strekt een frisgroen deken zich uit over de vallei. De dunbevolkte streek rond Jezersko moet qua schoonheid niet onderdoen voor het mooiste van Oostenrijk en Zwitserland. Verbazend genoeg is bijna niemand hiervan op de hoogte.
Slovenië is nog steeds een land waarbij je je als Belg moeilijk een concreet beeld kan vormen. Het ligt op nog geen twee uur vliegen van Brussel maar moet qua naam en populariteit vaak onderdoen voor grotere en bekendere buurlanden als Italië, Oostenrijk en Kroatië. Zeer onterecht, zo blijkt. Met een oppervlakte van niet meer dan 20.000 km2 is het een derde kleiner dan België, maar dat beperkte grondgebied herbergt een enorme variatie aan landschappen, biotopen en lokale tradities. In het noorden waan je je zo in Tirol – inclusief een schatkamer aan Schnaps – terwijl je aan de Italiaanse grens prachtige wijngaarden en mediterrane dorpjes kan bezoeken. Centraal ligt Ljubljana: een compacte en trendy hoofdstad die dienst doet als ideale springplank om de rest van het land te verkennen.
Misschien speelt de stralende zomerzon een rol, maar Ljubljana komt over als een erg uitgelaten bestemming. Het is een van de groenste steden van Europa, biedt heel wat interessante bezienswaardigheden en houdt alles lekker binnen wandelafstand. In de oude binnenstad valt bijna geen auto te bekennen: een hele verademing. Overal waar ik kom, zitten de terrasjes vol en her en der staan kraampjes uitgestald. Op de rivier die de stad kronkelend in twee snijdt varen bootjes met toeristen gezapig op en af – vanop de beschaduwde trappen langs de oever dromerig gevolgd door picknickende families en verliefde koppels.
Ook visueel is de hoofdstad een pareltje. Barokke en 19e-eeuwse gevels worden afgewisseld met hippe restaurants, kleurrijke graffiti en designwinkeltjes, een aantal historische kerken ligt verspreid over de stadskern, vanop de heuvel in het centrum houdt een imposant kasteel een oogje in het zeil en tal van mooie en ingenieus ontworpen bruggen overspannen de rivier. Bij al deze visuele pracht dient dan nog het 60.000 koppen sterke studentenbestand gerekend te worden. Hun enthousiaste aanwezigheid houdt de geest van de stad jong en stuwt een steeds sterker wordend culturele en feestelijk aanbod voort. Er zijn kortom minder aangename plekken op deze aardbol om een aantal dagen in rond te kuieren – zeker als het zomert. Maar wie Slovenië graag op zijn puurst ervaart moet de hoofdstad uit.
Slovenen dragen al wat gezond, sportief en natuurlijk is hoog in het vaandel. Wandelen en fietsen zijn – zo lijkt het toch – zo goed als verplichte bezigheden. Slovenië is na Finland procentueel het meest beboste land in de EU en doet er alles aan om die ongerepte natuur zoveel mogelijk te beschermen. Het is dan ook een veilige oase voor diersoorten die het elders op het continent moeilijk hebben. Het lijkt ongelofelijk gezien de beperkte oppervlakte, maar Slovenië is een van de weinige Europese landen met een stabiele, groeiende wolven en berenpopulatie. Zo’n 700 bruine beren lopen er vrank en vrij in de bossen rond. De beesten kweken zelfs zo goed dat men ze uitvoert naar Italië, Oostenrijk en Frankrijk om de plaatselijke aantallen daar levensvatbaar te houden.
Vooral op het platteland zweert men bij biologische producten. Plaatselijke handelaars worden enthousiast gesteund en sommige mensen gaan zelf in de natuur op zoek naar ingrediënten. Eén daarvan is de jonge Matej, die me meeneemt op een botanische verkenningstocht door de alpenvalleien. Matej verkoopt zijn eigen natuurlijke thee en kruiden. Hoewel de man er uitziet alsof hij een heel ander soort gras verbouwt – if you know what I mean – is hij universitair bioloog van opleiding en een plantenexpert bij uitstek. Lopend door een prachtig landschap vol bloemen en met een aantal majestueuze witte bergtoppen als decor, plukt hij een hele catalogus aan eetbaar lekkers van tussen het onkruid. Weer bij hem thuis aangekomen, verwerkt hij de buit van de dag tot een lekker slaatje, opgediend met een sterke zelfgemaakte kaas. Alles werd langs de kant van de weg geplukt maar is onverwacht heerlijk. De gele knoppen van iets dat sterk op een paardenbloem lijkt – niet in de wei gaan zoeken, de eigenlijke plant heet volgens Wikipedia de gele morgenster – smaakt samen met wat wilde look en olijfolie als een verbeterde versie van groene asperges. Erg verrassend. De Slovenen weten waar ze mee bezig zijn.
Wie vanuit het noorden richting de Italiaanse grens trekt, ziet zowel het landschap als de bouwstijl volledig veranderen. Na een tussenstop in het gezellige mijnstadje Idrija – waar je een authentieke kwikzilvermijn kan bezoeken en in het bijhorende museum zal ontdekken waarom het geen goed idee was er vroeger in te gaan werken – kwam ik terecht in een van de kleinere maar oudste wijnregio’s van het land. Goriska Brda – het eindpunt van m’n reis – ligt op een boogscheut van het Italiaanse Trieste en de Adriatische Zee en doet denken aan Toscane. De streek is dunbevolkt en wie zich met de auto van dorp naar dorp verplaatst zal meermaals de grens met Italië overschrijden zonder het echt op te merken. Het uitzicht is er zuiders en rustgevend. Eindeloze wijngaarden strekken zich tot voorbij de horizon over golvende heuvels uit. Slechts hier en daar wordt het ritme van het landschap onderbroken door pittoreske historische dorpjes of een enkel kasteel.
Veel landelijke regio’s in Slovenië vieren de naderende oogst met speciale culinaire festivals. Van appels tot pruimen, aardbeien, pompoenen, asperges en zelfs ijsbergsla: alles passeert wel ergens de revue. In Brda is het in juni al kersen wat de klok slaat. Het kersenfestival is er het grootste evenement van het jaar en trekt meer dan 30.000 deelnemers. Wie wil kan een hele dag tussen de druivenstokken van dorp naar dorp sloffen en zich ondertussen gratis te goed doen aan het lekkers van de vele kerselaars langs de route. Ook de plaatselijke restaurants laten zich niet onbetuigd en verwerken kersen in quasi elk gerecht – warm of koud. Niet iedere combinatie is even geslaagd, maar apart zijn ze in ieder geval. Wie geen kersen meer kan zien of ruiken, kan aan de wijn beginnen. De meer dan 100 wijnbouwers die de streek rijk is – sommigen groot en industrieel, anderen oude boeren met een paar ambachtelijk gevulde vaten in hun stal – zetten de deuren van hun kelders wagenwijd open voor al wie wil komen proeven. Iets wat hen door zowat de hele lokale bevolking in dank en drank wordt afgenomen.
Zo gebeurt het dat ik m’n laatste avond in Slovenië doorbreng op het dakterras van het wijnlandgoed Š?urek. De aandoenlijk vriendelijke maar behoorlijk beschonken Nejc Š?urek – de jongste van vijf broers die samen het familiebedrijf runnen – is bijzonder trots op de vruchten van zijn arbeid en blijft deze dan ook zonder schroom in m’n schijnbaar bodemloze glas uitgieten. Ik aanvaard zijn gulle gift in stille dankbaarheid. In de binnentuin onder me barst een troep van vijftig nog meer in het glas verzopen buurtbewoners luidruchtig los bij het winnende doelpunt van een uitgezonden voetbalwedstrijd. Het maakt me niet uit. De laatste zonnestralen van een alweer zwoele dag lichten het goud in m’n glas witte wijn nog één keer op. Slovenië heeft alles. Het beste van Europa op een zakdoek. Hier heb ik mijn laatste stap nog niet gezet.
Adria Airways vliegt rechtstreeks vanuit Brussels Airport naar het verbazend kleine luchthaventje van Ljubljana. De vlucht duurt minder dan twee uur.
Extra info over Slovenië vind je op www.slovenia.info.
De bergwandeling werd geleid door www.hikeandbike.si.
Matej en zijn botanische ontdekkingstochten vind je op www.matejtonejec.com.
Voor een mooi overzicht van alles wat zich afspeelt in Ljubjlana, surf naar www.visitljubljana.com.
Meer informatie over de wijnregio Brda vind je op www.brda.si.
Goodbye verbleef in de volgende hotels: Senk’s Homestead (Jezersko), Kvendov Dvorec Relais & Chateaux (Idrija), Wijndomein Š?urek (Goriska Brda). Het hotel in Idrija vonden wij het mooist: www.kendov-dvorec.com.
Slovenië hoort sinds 2007 bij de eurozone. Geld omruilen is dus niet nodig.
