Voor veel Vlamingen is het Franse Rijsel - in tegenstelling tot steden als Parijs en Nice - een nobele onbekende. Jammer, want de geboortestad van Charles de Gaulle heeft heel wat te bieden. Zin in grappige popreferenties, lekker eten en een stevige portie cultuur? Dan is dit jouw place to be. Of moeten we ‘le lieu d’être’ zeggen?
We tekenen 2007. In het petieterige Kempense dorpje Lille arriveert een bus met vijftig Britse toeristen. Die weten niet wat hen overkomt wanneer ze uitstappen, want euhm … waar is die befaamde kerstmarkt gebleven? In het Noord-Franse Rijsel dus, zo’n 160 kilometer verderop. Het is een verhaal dat me altijd is bijgebleven. Dit jaar werd de beroemde kerstmarkt van Rijsel om welbekende redenen geannuleerd, maar geen zorgen: er valt nog méér dan genoeg te beleven.
Ik begin mijn tweedaagse met een etentje bij een van de hipste restaurants van het moment: Britney, dat vlak naast het populaire Parc Jean-Baptiste Lebas ligt. De eigenaar had al enkele restaurants in de stad. Toen hij in 2019 op zoek was naar een naam voor zijn nieuwe zaak, hoorde hij plots een liedje van Britney Spears’ beroemde ex Justin Timberlake op de radio. Met alle gevolgen van dien. Britney wordt door insiders de bistro van de toekomst genoemd, en mijn verwachtingen zijn bijgevolg hooggespannen. Het interieur alleen al lost ze deels in. De inrichting is wit en strak, met hier en daar een speelse referentie naar de voormalige Princess of Pop. Zo staat op de deur van de vrouwentoiletten ‘Britney Girls’ en op die van de mannen ‘Justin Boys’. Ik bestel een risotto met rundvlees en ontdek dat niet alleen de naam en het interieur van de zaak de moeite waard zijn: ik lik mijn bord nét niet af. Of ik nog een dessertje wil? Mais oui, bien sûr! Ook de banoffee is heerlijk en na het etentje is de perfecte fond gelegd voor een middag struinen door de stad. On y va!
Om de hoek ligt Gare Saint Sauveur. Ooit moest dit voormalige goederenstation het centraal station van Rijsel worden. Omdat het te ver van het historische centrum lag, werd daar uiteindelijk van afgezien. Gelukkig vond de indrukwekkende site alsnog een nieuwe bestemming: in 2009 werd het station omgebouwd tot een bruisend cultureel centrum. Van november tot en met maart worden er heel wat activiteiten voor kinderen georganiseerd. Van april tot november vinden er expo’s plaats en kun je er regelmatig een film meepikken. Buiten kun je meehelpen in de urban moestuin, iets drinken, zelf een stuk vlees of vis grillen op een van de voorziene barbecues en – onder normale omstandigheden – genieten van concerten en festivals. Met Le Bistrot de St So heeft Gare Saint Sauveur ook zijn eigen bistro, waar je terechtkunt voor traditionele gerechten zoals steak frites, maar ook voor het hippere fusionwerk.
Wie Rijsel zegt, denkt uiteraard ook aan het pittoreske historische centrum van de stad, met de geplaveide straatjes die doen denken aan Parijs. De rest van de namiddag struin ik rond en ontdek ik tal van kleine winkeltjes, kruideniers, cafeetjes en – uiteraard – patisserieën. De bekendste van de stad is Maison Méert, een zaak die al bestaat sinds 1677. Voormalig president Charles de Gaulle was grote fan en liet de populaire wafeltjes van de patisserie zelfs regelmatig leveren in het Elysée. De moderne tegenhanger van Maison Méert heet L’Ogre de Carrouselberg. Hun specialiteit van het huis? Les P’tits Pouchins, oftewel kleine soezen gevuld met een lichte vanillecrème en oranjebloesem. Ga wel op tijd, want de kleine lekkernijen verkopen razendsnel uit.
Bij valavond wandel ik terug naar mijn hotel, dat tussen Plaçe de la République en Parc Jean-Baptiste Lebas ligt. Moxy Lille City is ten tijde van mijn bezoek nog maar vier dagen open, en ondanks de avondklok die in Frankrijk geldt, zit de bar van het hotel goed vol wanneer ik arriveer. Ik besluit een aperitief te drinken en nog iets kleins te eten, en installeer me in een van de hippe Togo-zetels van Ligne Roset. 't Is te zeggen: ik wil me in de zetel neervlijen, maar ga er prompt naast zitten. Wanneer ik iets later ook nog eens tegen een iets te goed gepoetste glazen wand loop – néé, ik had niet gedronken, ik ben gewoon ontzettend onhandig – besluit ik dat het hoog tijd is om met een goed boek in mijn uiterst comfortabele hotelbed te kruipen.
De volgende ochtend verlaat ik het centrum en begeef ik me naar Villeneuve-d’Ascq, een voorstad van Rijsel die vooral bekend staat om de campussen van de lokale universiteit die daar gevestigd zijn. En voor het LaM, oftewel het Lille Métropole Musée d’art moderne, d'art contemporain et d'art brut. Dit museum heeft een indrukwekkende collectie moderne kunst, met werken van onder anderen Amedeo Modigliani en Pablo Picasso, én de grootste collectie art brut van Frankrijk. Vanaf december kun je er bovendien terecht voor een expo van de Duitse kunstschilder Paul Klee, die vooral befaamd is om zijn abstracte figuren en gebalanceerde kleurgebruik. Aanrader! Ik sluit mijn bezoek aan het museum af met een wandeling door het beeldenpark en neem me voor om zo snel mogelijk naar Rijsel en omgeving terug te keren. Adieu!
Tijd over? Dan kun je op de terugweg naar België nog je cultuurminnende hart ophalen in Roubaix. De voormalige industriestad ligt op amper 15 kilometer van Rijsel en heeft ook enkele bezienswaardigheden die zeker de moeite waard zijn. Wat dacht je bijvoorbeeld van La Piscine, een art-decozwembad dat architect Jean-Paul Philippon in 2001 omtoverde tot een museum voor kunst en industrie? Je zou alleen al voor de prachtige architectuur gaan, maar ook de kunstwerken van onder anderen – daar is hij weer! – Picasso en Giacometti lonen de moeite. Iets buiten het centrum ligt ten slotte Villa Cavrois, een modernistische villa die tussen 1929 en 1932 door architect Robert Mallet-Stevens opgetrokken werd voor de rijke industrieel Paul Cavrois en zijn gezin. Heel imposant om te zien en de perfecte afsluiter van een weekendje Noord-Frankrijk!
