Open/Sluit het zoekformulier
De droom van menige reizigers: Antarctica ontdekken. De nachtmerrie van misschien evenveel globetrotters: de beruchte Drake Passage oversteken om op het Witte Continent te geraken. Of kan het ook anders?
Tot voor kort konden enkel wetenschappers of onderzoekers het achterpoortje gebruiken om in Antarctica te geraken: neem geen schip, maar vlieg gewoon van Zuid-Amerika of zelfs Kaapstad naar Antarctica. Waarom de Drake op als je gewoon in een drietal uren met de voeten op het Laatste Continent staat. Gezond en wel, geen geelgroene kleur, omgedraaide maag of andere zeeziektesymptomen van de soms vijftien meter hoge golven waar het stuk oceaan tussen het topje van Zuid-Amerika en het Antarctische Schiereiland zo berucht voor is. Vliegen betekent ook compleet klaar om met volle energie dit extreem stukje aarde te ontdekken. In 2001 kwam een slim, Chileens bedrijf op het idee om tijdens de zomermaanden een luchtbrug tussen Punta Arenas, de meest zuidelijke stad in Chileens Patagonië, en het Antarctisch schiereiland tot stand te brengen. Niet alleen voor biologen, oceanologen en weerdeskundigen maar ook voor de gewone toerist. Geen Drake Passage, geen Antarctica zeilroutes van 19 dagen lang die alleen de gefortuneerde reiziger met zeeën van tijd kan doen. Geen verloren dagen in de open zee. Wel Antarctica to the point in een fantastische en adrenaline gevulde zes dagen en aan boord van een kleinschalig expeditieschip.
Wedden dat Schackleton en Amundsen hier ook alleen maar van konden dromen. Comfortabel toekomen in Punta Arenas bij valavond, wanneer een dreigende wolkenhemel die o, zo typisch is voor Patagonië, je verwelkomt. Of misschien wel waarschuwt, wie weet. Punta Arenas is zo één van die einde-van-de-wereld stadjes waar vaak vreemde vogels en excentriekelingen terecht komen. Onder andere diegenen die vanuit hier voor een lange tijd naar Antarctica vertrekken om er te gaan werken en leven. “We doorkruisten met een 4x4 net Chileens Patagonië en bezegelen onze reis met een weekje Antarctica”, vertelt Matthias, een tv-producer uit Duitsland, die één van onze medegasten blijkt te zijn en die we leren kennen tijdens het welkomstdiner in het hotel, de avond voor vertrek. “Hoe het zal zijn om te vliegen naar Antarctica? Geen idee? In elk geval is drie uren vliegen met misschien wat turbulentie minder erg dan drie dagen zware zee”, lacht hij. De briefing van Antarctica XXI licht wat toe. Wat kan op Antarctica en vooral wat kan niet. Hoe bescherm je dit fragiele stuk aarde als bezoeker? Hoe stap je uit een zodiac bij woelige en ijskoude zee? Wat gebeurt er als we landen met het vliegtuig? En het antwoord op de prangende vraag van de 50 andere medereizigers: kunnen we morgen vertrekken? “Ja, het ziet er naar uit dat het weer stabiel is maar dat is hier altijd onder voorbehoud”, vertelt een expeditielid van Antarctica XXI. “Met wat geluk vliegen we morgen, net na de middag, naar Antarctica. Houd je klaar!”
Hoe ziet een vliegtuig eruit dat op Antarctica kan landen? Vrij gewoon, om eerlijk te zijn. Verwacht geen machine zoals je soms op National Geographic te zien krijgt. Van die Russische, stalen kisten met een glazen neus en semi-dronken, bebaarde piloten achter het stuur. Neen, de BAE-146 gebouwd in Groot-Brittannië door British Aerospace ziet er neutraal uit. Uitgezonderd dat op de body “Antarctica” staat geschilderd. Landen doen we straks op King George Island waar de Chileense basis Eduardo Frei is gevestigd. Niet op ijs maar wel op een gewone airstrip die in het extreemste geval wat bedekt is met droge sneeuw. Technisch gezien is dit niet het Antarctisch Schiereiland maar wel de Zuidelijke Shetland eilanden. In de verte dobbert de M/V Ocean Nova, ons expeditieschip voor de komende zes dagen. Speciaal gebouwd in Denemarken om ijzige zeeën vlot de baas te kunnen. Geen ultra-deluxe schip maar erg comfortabel om met maximum 68 man Antarctica te ontdekken. Veel andere schepen hebben meer dan 100 man aan boord en dat is in Antarctica echt niet handig. Een korte zodiacrit vanaf King George en we staan in de observation lounge van de Ocean Nova. Een drankje om op te warmen, een glunderend 12-koppig expeditieteam en de vooruitzichten om vanaf nu dingen te zien en mee te maken die je nog nooit eerder meemaakte. Het Ocean Nova-team is niet van een klein kaliber. Een paar doorwinterde biologen, jonge naturalisten, een historicus, een ornitholoog, een oceaankundige, een dokter en andere leden die al jaren Arctische en Antarctische wateren afvaren. Sommige werkten nog op de oude Russische, nucleaire boten en hebben verhalen te vertellen. Het perfecte entertainment.
Een blik door de patrijspoort van de kamer en je weet genoeg. Een zonovergoten, vroege morgen met zicht op Mikkelsen Harbour op Trinity Island waar er straks een landing is. In de sterke, rubberen zodiacs kunnen er een acht à tiental passagiers. Reddingsvest aan, zonnecrème en –bril op en camera’s in de aanslag. In de sneeuw liggen enkele Weddell zeehonden te zonnen en een zeeluipaard cirkelt rond de zodiacs en verdwijnt terug. “Gevaarlijke beestjes”, grijnst een bioloog. “Het is geweten dat ze gewoon dwars door zodiacs heen kunnen bijten.” Wat verderop bij het oude walvisstation zit een collectie aan snaterende Gentoo pinguïns. “Versper nooit een pinguïn de weg”, legt Mariano, de expeditieleider uit. “Pinguïns hebben altijd voorrang. No matter!” In de namiddag, na uren varen door een sensationeel stil en wit landschap en een hartige lunch, is er een zodiactocht tussen ijsbergen en schotsijs in Cierva Cove. Locatie is de zuidkant van Kaap Herschel in Hughes Bay langs het Antarctische schiereiland. In de verte het Argentijnse onderzoekstation Primavera en dichtbij onze zodiac crabeater zeehonden, pinguïns en enkele skua vogels… Of met de zodiac tussen ijsbergen slalommen om dan even de motor af te leggen en te luisteren naar bijna bovennatuurlijke geluiden. Het ijs dat miljoenenjaren, oude lucht vrijlaat, in de verte ijsbergen die afbreken van gletsjers, misschien wat dichter een ijsberg die zich juist draait… Iedereen geniet op zijn eigen manier. Aan boord is er bovendien een fijne mix aan passagiers. Oud, jong, zussen samen op reis, vader en zoon, verliefde koppels, singles, vrienden onder elkaar, Zuid-Amerikanen, een koppel Duitsers, Amerikanen, Engelsen, een Fransman en een bende vrienden uit Hong Kong. De sfeer is ontspannen en alles draait rond wat zich buiten afspeelt. Dit is geen cruise met entertainment of opgekleed gedoe ’s avonds. Daarvoor kom je niet naar Antarctica.
Vandaag op het programma: vroeg opstaan om langs het Antarctisch schiereiland te varen en enkele fijne stops te maken. Voor de wakkere vogels, diegenen die van dat speciale Antarctische ochtendlicht houden, om 6 uur koffie in de observation lounge. De rest ontbijt rond half acht. “Om negen uur gaan we aan land te Port Lockroy, een Britse basis met charmant museum en bemand door enkele dames die hier een project hebben om de impact van menselijk contact op pinguïns te meten. Naast het mooi gepresenteerde museumpje dat toont hoe ze hier vroeger werkten en leven is er een souvenirshop waar je Antarctica-gadgets kunt kopen en een postkaart kunt versturen. “We hebben geluk met het mooie weer”, bekent één van de expeditieleden. “Straks als we door het vrij nauwe Lemaire kanaal varen op weg naar Petermann Island zal het landschap spectaculair zijn.” Deze Straat krijgt soms wel eens het bijnaampje Kodak Gap omdat het zo fotogeniek en geliefd is bij veel Antarcticafans. Het kanaal is trouwens ook genoemd naar de Belgische ontdekkingsreiziger Charles Lemaire die door de Congo trok.
Dat veel plekken langs het Antarctische schiereiland naar België verwijzen, hebben we natuurlijk te danken aan de beroemde Belgica-expeditie toen in 1898 onze ontdekkingsreiziger de Gerlache voor de eerste keer door dit kanaal zeilde. Duimen op voor onze Belgen in Antarctica, toen en nu. Petermann Island is een perfecte plek om op het doodste gemak tussen de Adelie en Gentoo-pinguïns te gaan zitten. Bijna iedereen blijft zo lang mogelijk aan land tot de Ocean Nova verder moet, richting het Oekraïense Vernadsky onderzoeksstation, 365 dagen bemand door noeste Oekraïners. Naast weermetingen en ander onderzoek wordt hier tijd verdreven met snookeren in de bar boven, naar oude lp’s luisteren, wodka drinken en meer van dat mannelijk typisch. “Een glaasje wodka?”, vraagt één van de onderzoekers terwijl hij op zijn dikke kousen naar de bar sloft. “Hey, maak het je niet te comfortabel want straks hebben we een BBQ aan dek”, lacht een expeditielid wanneer hij een paar van de passagiers aan de bar ziet hangen. Terug aan boord organiseert de overvriendelijke, Chileense hotel manager Loli en haar restaurantteam een onvergetelijke avond. Met zicht op een spiegelgladde zee waar ijsbergen in drijven, ijsschotsen met zeeleeuwen en pinguïns voorbij dobberen en een langzaamaan ondergaande zon, genieten we van een rasechte, Zuid-Amerikaanse parilla.” Wordt het nog beter dan dit?”, vraagt iedereen zich af.
Ja natuurlijk, want volgens ons programma dat we vandaag krijgen, belooft het team ons “A day in Paradise”. De momenteel spiegelgladde Paradise Bay is voor vele Antarctica reizigers een hoogtepunt van hun reis. Tijdens de korte nacht zeilde de Ocean Nova deze baai binnen zodat we vroeg in de ochtend met de zodiacs op verkenning kunnen trekken. De nacht was koud en er vormde zich een laagje frazil of zeer dun ijs op het water. Gletsjers langs de wanden van de baai kraken en storten soms nu en dan in. We varen langs enorme ijsschotsen waar zeehonden op liggen te soezen en passeren ijsbergen met artistieke vormen… Op het einde van de tocht ankeren alle zodiacs tezamen in het midden van de baai en wordt er warme chocolademelk met rum uitgedeeld zodat iedereen met lachende gezichten op de groepsfoto kan. Wie heeft zin om het Argentijnse onderzoeksstation Almirante Brown te zien? Count us in! want dit is de eerste keer dat iedereen voet aan wal kan zetten op het eigenlijke Antarctische vasteland. Om dit moment wat kracht bij te zetten, wordt een kleine heuvel beklommen om het grootse landschap over Paradise Bay te bewonderd. De wateren rond de volgende stop, Danco Island, zijn een hotspot voor bultrugwalvissen en minkwalvissen. Als bewijs krijgen we een schouwspel van voedende bultruggen te zien, net terwijl aan boord iedereen van een aperitiefje aan het genieten is. Helemaal spectaculair wordt het wanneer enkele orka’s tevoorschijn komen. De kapitein vertraagt en het schip glijdt door het windstille water. “Moeilijk te geloven dat het hier ook zo koud en zo extreem kan zijn”, mijmert een medepassagier wanneer we terug een perfecte hemel zien. Het is bijna te idyllisch, te perfect. Antarctica toont zich duidelijk van zijn mooiste en meest toegankelijke kant. Weinig medepassagiers zijn er rouwig om.
De Ocean Nova weg van het Antarctische schiereiland richting Zuidelijke Shetland eilanden. De GPS van de Ocean Nova wijst naar Whaler Bay en het beroemde Deception Island. Een eiland, een wakende vulkaan en een ondergelopen caldera met een verlaten walvisstation en zwart, lava-achtig zand dat op sommige plaatsen warm is door de thermische activiteit hier. Een moedig koppel uit Canada waagt zich in het water. Het zijn de enige twee ijsberen aan boord. De laatste highlight van deze trip is Yankee Harbour tussen Glacier Bluff en Spit Point aan de zuidwestkant van Greenwich Island. Tien meter boven het strand hebben Gentoo’s nesten gemaakt en er zijn zo’n 4.000 broedende paren. Ondertussen sloeg het weer om. Grijze hemel, sneeuw in de lucht, een serieuzere golfslag. “Dit is niks, maar dan ook niks, vergeleken met de Drake Passage”, lacht één van de expeditieleden. “Als je tegen een golf van 4 à 5 meter niet kunt, dan ben je gezien op de Drake. Neem een kijkje bij de kapitein en je ziet onmiddellijk dat dit peanuts is.” Terwijl het schip nu en dan een golf over zich krijgt, zitten de kapitein en eerste officier rustig in hun stoel van een kopje koffie te nippen. A normal dayat the office. “Wanneer vertrekt morgen het vliegtuig?”, informeert een gast. De expeditieleider lacht. “We kregen nog niks door, maar het zal normaal in de namiddag worden. Als alles goed gaat, staan jullie tegen pisco sour-tijd terug in Punta Arenas.” Een laatste toast misschien op Antarctica? Tuurlijk maar ook op het omzeilen van de Drake, nietwaar.
In België wordt het aanbod van Antarctica XXI aangeboden door het Asteria Expeditions dat een speciaal pakket aanbiedt met vluchten vanuit Brussel inbegrepen. 10 dagen, alles in vanaf 9.970 euro. Meer info via www.asteriaexpeditions.be.
Wij vlogen naar Punta Arenas met British Airways en Lan Chile die een code-overeenkomst hebben en zo voor een vlotte verbinding naar dit uiteinde van de wereld kunnen zorgen. Meer info via www.britishairways.com en www.lanchile.com.
Speciale laarzen worden door Antarctica XXI voorzien, maar warme kledij breng je best zelf mee. Perfecte laagjeskledij van het outdoormerk Patagonia en Canada Goose met kleding die temperaturen tot ver beneden nul kan trotseren. Zonnecrème en zonnebril ook niet vergeten en een verrekijker is ook handig. Wij zweren bij de handige en zeer performante Swarovski Optik verrekijkers.
