Open/Sluit het zoekformulier
Kilometers bossen, toendra’s en meren, zo kan je Finland het best omschrijven. Van het totale Finse landoppervlak bestaat 69 procent uit bos, waarmee het het meest dichtbeboste land van Europa is. Finland wordt ook wel eens 'het land van de duizend meren' genoemd, maar met haar 187.888 meren gaat het daar los over. Zo'n prachtige wildernis is natuurlijk ook de ideale biotoop voor wilde dieren, en in deze noordelijke regionen is de beer heer en meester. We gingen op stap door Noord-Karelië, op zoek naar een ontmoeting met de koning van de Finse wouden.
Over Zweden en Noorwegen wist ik al redelijk veel en ik ben er dan ook al vaak geweest. Finland was voor mij, buiten Helsinki, nog onbekend terrein. Het fascineerde me ook, zeker gezien dat Zweeds-Russische verleden. Voordat de Zweden in de twaalfde eeuw het land annexeerden, werd Finland bewoond door pelsjagers en boeren uit het gebied ten zuiden van de Finse Golf. Zes eeuwen bleven de Zweden in Finland, totdat de Russische tsaar Alexander I het in 1809 bij zijn keizerrijk inlijfde. Meer dan honderd jaar was Finland een Russisch grootvorstendom, maar wel met eerbied voor de Finse grondwet en vrijheid voor de Lutherse kerk, wat de meeste Finnen zo hoog in het vaandel dragen. Na de ineenstorting van het Tsarenbewind door de Russische Revolutie zag Finland kans zich los te wringen. Op 6 december 1917 werd de Finse onafhankelijkheid uitgeroepen. Na een drie maanden durende burgeroorlog werd op 21 juni 1919 de Republiek Finland uitgeroepen.
Tot zover een korte blik op de Finse geschiedenis, maar wat kenmerkt het land vandaag eigenlijk? Veel goeds, zo te zien. Finland werd voor het tweede jaar op rij uitgeroepen tot het gelukkigste land ter wereld. Dit ondanks de donkere, strenge winters. De Finnen verklaren hun geluk door de aanwezigheid van rust, kinderopvang, goede scholen en gratis gezondheidszorg. Die immense oneindige natuur zal daar ook wel iets mee te maken hebben, denken we zo.
Met deze wetenschap trokken we naar Joensuu, naar het Koli National Park om precies te zijn, een van de veertig nationale parken van Finland. Dit nationaal park is een wondermooi natuurgebied in het oosten van het land, rondom het Pielinen-meer in de regio Noord-Karelië. Veel kunstenaars zijn in de regio geweest en vonden er inspiratie voor hun schilderijen en boeken. Aangekomen in het nogal 'hygge' (zeggen ze dat in Finland ook?) Break Sokos Hotel Koli, merken we al gauw dat we omgeven zijn door prachtige meren, bomen zo ver je kan kijken en een zotte zonsondergang. We duiken al snel de natuur in over de kronkelige wandelpaden, en klimmen naar boven, waar we constant ‘amaaaaai’ zeggen. De gids vertelt ons over de dieren die in het park wonen (beren, wolven, elanden, vossen, bevers en adelaars), maar stelt de meesten gerust dat we die tijdens de wandeling niet zullen tegenkomen. En wij wilden net wél een beer tegenkomen! Het Koli National Park werd lange tijd gezien als een heilige plek, waar de machtige geesten woonden. De regio werd ook pas bewoond in het midden van de 18e eeuw, terwijl in de omliggende gebieden de Finnen al volop woonden. De regio werd pas toeristisch in de late 19e eeuw. Mensen zeggen wel eens dat wat je kan zien vanop de top van Ukko-Koli het meest bekende uitzicht van Finland is. Meren en eindeloze bossen, natuurlijk! Na deze verhelderende natuurwandeling trokken we naar de wellness in Break Sokos Hotel, waar je vanuit de jacuzzi een adembenemend uitzicht hebt. Ondertussen wordt ons een een Fins saunabier aangeboden. Saunabier? Is dat niet wat vreemd tijdens een verwoede poging tot detox? In België is een sauna over het algemeen iets 'meditatiefs' waar stilte enorm op prijs gesteld wordt. Hoewel er bij ons in de openbare sauna’s ook cava gedronken wordt, worden pratende mensen bij ons toch altijd een beetje boos bekeken. In Finland is het net omgekeerd. Hier is het een erg sociaal gebeuren, zelfs bier hoort erbij. Om te drinken, maar ook om het samen met wat water over de hete kolen te verspreiden. En de damp geeft vervolgens een bijzondere geur af. Het ruikt naar brood, zeggen ze dan. Bweurk!
De saunacultuur in Finland is omnipresent aanwezig, dat is overigens altijd zo geweest. Het bezoeken van sauna's is hier een traditionele hechtingsactiviteit. Dit zou kunnen verklaren waarom er in Finland bijna drie miljoen sauna's zijn, gemiddeld één per huishouden. Vóór de moderne technologie waren er veel toepassingen voor sauna's die verder gingen dan baden, en daarom worden ze soms een 'arme apotheek' genoemd. Vroeger bevielen bijna alle moeders in Finland in sauna's en bleven er daarna in om te herstellen. Dit kwam deels omdat het de schoonste en dus de meest steriele plek in het huis was. Er leven nog steeds een paar Finse mensen die in sauna's geboren zijn.
Na een deugddoende sauna vertrokken we richting Patvinsue National Park, waar we van Karu Survival een geweldige outdoor lunch kregen, bestaande uit vis vers gevangen in het aanpalende meer en een magistraal dessert! Met volle maag hoopte ik niet te zinken met mijn kano, waarmee we naar een eiland zouden varen. Het uitzicht vanuit mijn nog-niet-omgevallen-kano was verbluffend. Eenmaal op het eiland aangekomen, kregen we een deskundige uitleg over hoe te overleven in de wildernis. Hoe je vuur maakt, welke vruchten je mag eten, enzovoort. Om toch maar geen 'Into the Wild'-scenario mee te maken. We leren ook dat je zeker niet moet doen alsof je dood bent wanneer je een beer tegenkomt. Je moet altijd terugvechten tot de laatste adem. Slik. Met mijn 1,69m 'groot' zal ik mezelf niet supergroot kunnen maken, vrees ik. Ik begon al paniekerig rond te kijken, op zoek naar grote rotsblokken om op te staan. Maar hey, chill, we zitten op een eiland. Beren zwemmen niet tot hier, toch? Dan toch maar snel de kano terugnemen om een zalig organisch diner te nuttigen bij Puukarin Pysäkki, een typisch Karelische guesthouse. Alle lokaal geproduceerde Finse gerechten zijn huisgemaakt: zelfgebakken brood in een houtgestookte broodoven, bessen geplukt uit het bos, vis gevangen uit de rivier, ... . Zelfs zelfgemaakt organisch bier en aardbeiendrankjes. Je hebt hier enorme vrijstaande hutten met elandengeweien aan de muur naast het huis. Deze guesthouse is een fantastische tussenstop op onze route naar het Nationaal Park Hossa. De eigenares komt zelfs Finse liederen zingen bij een pousse-café. Beter dan dit wordt het niet.
Alvorens we de 'Fin'ishing touch (sorry, we konden het niet laten) van onze reis kregen, trokken we nog naar het Winter War Museum Raatteen Portti. In dit museum ontdek je hoe de Finnen zich tijdens de Tweede Wereldoorlog kranig verweerden tegen de Russische indringer. Dit kleine museum biedt een indrukwekkend beeld van de dramatische winteroorlog in 1939-1940. Die duurde maar 105 dagen, maar kostte aan 900 Finnen en zo'n 25.000 Russen het leven. Buiten is een prachtige memorial opgetrokken. Mij blijft vooral de schrijnende anekdote van de eigenaar van het museum bij. Zo was zijn vader dokter in deze oorlog en zou hij hulp gaan bieden en zoeken naar overlevenden in een berg dode mensen. Eén van hen werd eruitgehaald en wanneer de vader diens verband eraf haalde, ontdekte hij dat het zijn broer was die reeds ten dode werd opgeschreven. Een ontroerend moment in al deze malaise. Ik onthoud hier vooral: wat een dapper volkje, die Finnen!
We trokken verder richting Kuhmo, een stadje aanschurkend tegen de Russische grens. De bomen flitsten onze bus voorbij, en op een gegeven moment waren we ingesloten door woud. We naderden de Wild Brown Bear Cabins! Ari, een Finse naturalist, stichtte dit bedrijfje vijftien jaar geleden speciaal voor wildlife-liefhebbers. Onder wie veel fotografen met van die enorme lenzen waarvan je je afvraagt hoe ze dat het bos kunnen inslepen. In elk geval heeft Ari doorheen het bos verschillende bear cabins geïnstalleerd, op een boogscheut van Rusland. Hier heerst een grote populatie wilde beren, maar eveneens wolven en veelvraten. We kregen een zeer belangrijke introductie in het berencentrum: "From the moment you reach the cabin, close the door immediately and whatever you do, don’t step outside of this cabin until 7 in the morning." Het was nu 15 u. en we trokken in alle stilte naar onze cabin, op een tweetal kilometer van waar we de uitleg kregen. Braaf en volgzaam als we zijn zochten we meteen naar het slot, dat er helaas niet was. Bellen mag niet in de hut, omdat het de beren zou kunnen verjagen of opjagen. Een sms'je dan maar: 'Hello, this is the journalist couple from the cabin in the woods. We don’t have a lock on our door, can someone bring us one? Please?' Helaas zonder antwoord, dus kwam de survivalwoman in mij naar boven. Met een veter de deur dichtbinden en een verzwarend element hieraan hangen. Bon, zouden die beren echt binnenkomen? Emanuel installeerde zich met zijn toch-ook-indrukwekkende-lens en het was wachten. Over anderhalf uur zou het donker worden, dus dan zouden we de beren ook niet meer zien. Een half uur ging voorbij en nog niets. Het werd koud en donkerder. Je kon er niet veel anders doen dan recht voor je uitkijken en het diner in zilverpapier snel oppeuzelen (beren komen natuurlijk op eten af). Intussen was het 16.30 u. en we hadden nog te gaan tot 7 u. 's morgens. Spannend! En vooral: keep on fluistering. Een kleine echtelijke ruzie van de spanning was dus zeker niet aan de orde! Maar ineens - ik kon het niet geloven - zag ik twee beren! Geen broodjes smeren, maar wel letterlijk op onze cabin aflopen. De grond begon er letterlijk van te trillen. En wat dan gezegd over de heldhaftige veelvraten die de beren met wat getrappel op de grond wegjaagden. Verbazingwekkend! Twee beren op een dikke meter van onze cabin. Hadden ze geweten dat we geen slot op de deur hadden, dan hadden ze twee lekkere happen kunnen eten.
Toen het donker werd, passeerde nog een grote beer - zowel aan de sterrenhemel als op de begane grond - en toen keken we naar mekaar en fluisterden: "wat een ongelofelijke ervaring." Het spektakel was nog niet voorbij, want een beetje later volgde nog het noorderlicht! Zeer uitzonderlijk voor eind september, zeker aangezien we ons zuidelijker dan Lapland bevonden. We kropen in onze slaapzak, klaar voor een koude nacht, midden in het bos met beren, veelvraten en wolven rond ons. Zonder slot. Om 6 u. ging de wekker af, we survived! We aten een heerlijke korvapuusti (de Finse variant van de Zweedse Kanelbüllar) om dit te vieren. En zo waren we klaar voor de afsluiter van de reis, het Hossa Reindeer Park met de Julma Olkky canyon.
Hoewel we helaas maar een paar rendieren zagen, zou dit park er vol van moeten lopen. Het park ligt in het noordoosten van de gemeente Suomussalmi, nabij de grens met Rusland. Het landschap bestaat uit bossen, rivieren, kliffen met rotsschilderingen en 130 meren, waaronder het Julma-Ölkky-meer met een indrukwekkende canyon. De canyon was dan ook fantastisch om eens door te varen, met een schipper die dankzij veertig jaar vaarervaring alles over de regio wist. Afsluiten deden we, hoe kan het ook anders, in een huisje aan een meer en aanpalende sauna. Een saunabier erbij en een open haard die brandt. Dat Finland volgend jaar ook maar opnieuw het gelukkigste land ter wereld wordt, ze verdienen het.
De beste reistijd voor Finland is van juni tot en met september, waarin je een zachte temperatuur en amper neerslag hebt. De hoogste gemiddelde temperatuur in Finland is 20°C in juli (tegenwoordig kan dat al meer zijn ) en de laagste is -3°C in januari. De warme Golfstroom op de Atlantische Oceaan en de overheersende zuidwestelijke wind hebben een positieve invloed op het klimaat van Finland. Daarnaast kan je in Finland ook perfect skiën!
Goodbye vloog met Finnair via Helsinki naar Joensuu, waarnaar we verderreisden naar Kuhmo, Hossa, Kainuu, Suomussalmi en Kainuu. Alle praktische informatie over jouw trip naar Finland vind je via www.visitfinland.com.
Overnachten deden we op enkele unieke locaties:
