Toegegeven: vooraleer we op weekend vertrekken naar Turnhout, weten we amper iets over de stad. Dat de Gasthuisstraat een van de winkelstraten is bij Monopoly, is zowat het enige. Hoog tijd om daar verandering in te brengen!
Turnhout wordt al eeuwen gezien als de hoofdstad van de Kempen. Maar wie heeft dat precies beslist? En waarom maakten Herentals, Geel of Kalmthout geen kans op deze eerbare titel? Tijdens een historische wandeling door de stad met de gepassioneerde gids Luc krijgen we een uitgebreid antwoord op deze vraag. 'Ten eerste speelde de legerkazerne jarenlang een belangrijke nationale rol en gaf ze de stad heel wat aanzien', legt hij uit. 'Turnhout heeft bovendien haar eigen rechtbank en is ook al jaren een belangrijke studentenstad. Vanaf de 16e eeuw was de papiernijverheid de grootste industrie. Ze bracht veel rijkdom en werk met zich mee. Turnhout was dus het centrum van onderwijs en industrie, maar ook van de militaire én bestuurlijke macht. Geen enkele andere stad in de Kempen die daaraan kon tippen.'
Turnhout was lang een rijke stad. Vanaf de 19e eeuw erd er dan ook veel aandacht en budget besteed aan het straatbeeld en de architectuur. Op verschillende plekken in ons land werden in die tijd wedstrijden georganiseerd om gevels op te waarderen, zo ook in Turnhout. Architecten werkten hiervoor samen met kunstenaars en ambachtslieden en ook het gewone werkvolk deed moeite om zijn huis zo mooi mogelijk te maken. Het resultaat van deze wedstrijden is ook vandaag de dag nog te zien. Tijdens een gegidste gevelwandeling met de vriendelijke Jos ontdekken we enkele van deze architecturale parels. Heel veel prachitge gevels zou je zomaar voorbij lopen, gelukkig wijst Jos ons steeds vol enthousiasme op de kleinste details.
Het opvallendste wat we onderweg tegenkomen? De vele sgraffito-werken die boven ramen en deuren pronken. Bij sgraffito - meervoud: sgraffiti - wordt een lichtere mortellaag voor een deel weggekrast van de donkere mortellaag, waardoor er een lijntekening ontstaat die nadien eventueel nog wordt bijgekleurd. Het is dus de streetart van hondervijftig jaar geleden. De grootste Belgische sgraffito-artiest was Paul Cauchie, bekend van zijn eigen woning in Etterbeek, het Cauchiehuis. Hij werkte rond de vorige eeuwwisseling gretig samen met enkele belangrijke Turnhoutse architecten, voornamelijk in art-nouveaustijl. Van de achthonderd huizen die Cauchie in zijn leven versierde met sgraffiti, stonden er maar liefst zevenendertig in het bescheiden Turnhout. Daarmee heeft de stad de tweede grootste verzameling sgraffiti in Vlaanderen. Enorm veel werken van Cauchie gingen doorheen de jaren spijtig genoeg verloren, zij het door brand, wateroverlast of omdat ze simpelweg uit de mode waren. De organisatie Tur'Nouveau probeert echter zoveel mogelijk van Cauchie's werken in Turnhout te bewaren én te restaureren. Het mooiste resultaat kun je bewonderen in de Mermansstraat. Daar kregen twee gevels een spectaculaire make-over, waardoor de felle kleuren en het goud van de sgraffiti weer prachtig schitteren in de zon.
Ook vandaag is Turnhout sterk bezig met het behoud en de innovatie van het straatbeeld. Vorig jaar nog kreeg de oude fabrieksbuurt achter de Grote Markt een complete facelift. Je vindt er nu Turnova, oftewel een nieuw stadsdeel met zo'n 250 woongelegenheden, 40 winkels, een stedelijke academie én een hotel. De meningen van de locals zijn verdeeld. Voorstanders zijn blij dat er weer leven werd geblazen in de donkere achterbuurt, tegenstanders vinden het project te modern, te clean en overbodig. Onze mening, je moet Turnova vooral zélf ontdekken.
In Turnova vind je ook de hoogste wolkenkrabber van Turnhout. Op de bovenste verdieping waakt chef Alex Verhoeven vanuit zijn restaurant Hert over de stad. Van hieruit heb je een adembenemend uitzicht over de Kempen, 's avonds kijk je naar een zee van lichtjes. Niet alleen het uitzicht is hier indrukwekkend, ook wat er geserveerd wordt is van topnniveau. Van haute cuisine gesproken! Na vijf overheerlijke amuses volgen nog eens vijf gangen en enkele kleine desserts. Ieder gerecht is een kunstwerk, gemaakt van luxeproducten zoals kaviaar, oesters en truffel. Hier moet je geweest zijn!
Minder exclusief maar ook een grote aanrader is Marché 17 op - jawel - de Grote Markt. Chef Sander bereidt een indrukwekkend vier- of vijfgangenmenu terwijl zijn man Jens rijkelijk de bijpassende wijnen laat vloeien. Voor een lichte, maar originele lunch gingen we dan weer naar de hippe adresjes Tati Coffee Roasters en Bar Nosh.
Met verschillende secundaire scholen, een hogeschool en in totaal zo'n 17.000 scholieren is Turnhout een bruisende, jonge stad. Gelukkig kan dat jeugdig geweld op verschillende plaatsen in de stad zijn energie kwijt. Zo heeft Turnhout een enorme skategemeenschap. De vriendelijke jongens van skateshop Woodz tonen ons vol enthousiasme 'hun' plekjes in de stad. 'Turnhout heeft al dertien jaar een indoorskatepark', vertelt shopmanager Max. 'Daarnaast zijn er ook twee kleinere parken in openlucht. Het leuke aan de skategemeenschap is dat ze zo open en divers is. Iedereen met een skateboard is welkom'. Wie The Boneyard, zoals het indoor skatepark heet, wil uittesten, kan de sleutel bij Woodz ophalen tijdens de openingsuren. Wil je de stad inruilen voor de natuur? Dan is het Vennengebied de perfecte uitvalsbasis. Vanuit het centrum van Turnhout sta je er op tien minuutjes rijden. Wij volgden de Vennenwandeling, maar vonden de route iets té eentonig. Naast verschillende andere uitgestippelde wandelingen, kun je gelukkig ook je eigen route samenstellen via de welbekende wandelknooppunten. Zorg er sowieso wél voor dat je zeker langs uitkijktorens Bels Lijntje passeert. Op 12,5 meter hoogte kijk je uit over het mooiste stukje moeras van het gebied. Middenin de rust en stilte van het Vennengebied wordt het nog maar eens bevestigd: Turnhout boven!
Logeertip
De adressen
Shopadresjes
Info
